Curiositat

     De còps, l'enveja vos pren d'èsser serioses. de daissar pas anar son imaginacion mas de trabalhar un pauc, de dire pas de neciesas. per un òme coma ieu es un exercici mai que mai dificil que mon enclinason es puslèu a la galejada, o als prepaus de begudas. Coma disiá un entraînaire de l'equipa de França de football : " Amb un pauc de seroisitat l'equipa de França arrivarà al tòp nivèl "

Sabi pas s'aquel miracle se produirà per ieu...

Ont se tracha de dissertar sus de causas sabentas de civilisacion

Cortesia

Definir la cortesia dels trobadors per la sola nocion modèrna de civiliat es un pauc cort. Se sap que nombroses mots ancians son passat dins la lenga contemporanèa en cambiant de definicion o, puslèu, en avent un sens mai estrech. Es lo cas per la cortesia. Emil Levy dins son diccionari se contenta de revirar la cortezia trobadorenca per cortesia modèrna. Nos podèm pas nos contentar d'una sola linha per definir una valor màger de l'ideal dels trobadors. Totes los concèptes dels trobadors son pas de bon revirar. Caldriá se tornar metre dins los pases e sobretot dins la tèsta d'aqueles per avedre una vertadièra idèa de çò que representava la nocion de cortesia.

Se pòt ja dire que la cortesia es pas una necessitat sonque masculina. Las femnas son concernidas. Jaufre Rudel s'enamorèt de la comtessa de Tripòl per lo gran ben e per la gran cortesia q'el auzi de lieis als pelegrins.

Es una nocion pauc precisa, sovent associada a d'autras valors coma prètz, joven, valor, mas la cortesia los engloba pas. Es puslèu la tèla de fond de la fins amor. Es un biais de se téner o puslèu de se conténer. Es a l'encòp una valor sociala e individuala. Es un rapòrt als autres mas tanben a se.

Marcabru ditz :

Qui ses bauzia

Vol amor albergar

De cortezia

Deu sa maizon jonchar

Get fors feunia

E fol sobreparlar

Pretz e donar

Deu aver en baillia

Ses ocaizo.

Per Raimont Rigaut los mots emplegats per parlar d'amor, emai sián cruses, son pas importants per de que:

... d'amor volh que sia amatz

la domna en cui son bontatz.

Se vei que se la cortesia es totjorn presenta (tèla de fond) es pas de bon circonscrire. Es èla que crèa

un ambient propici a l'amor qu'es ditz cortes o fins amor.

Podèm ça que la dire que lo, o la, que se tracha d'aver una actitud cortesa dèu mostrar de mesura, de reflexion, de delicadesa dins son comportament, respectar las convenéncias, èsser generos. En un mot se saber mestrejar en totas circontàncias.

E se pas vantar de sas qualitats que:

E selh no par ges cortes

Qui's lauza ni glorifia (Bernat de Ventadorn)

Mas lo mai pertinent es de s'adreiçar directament a Garin lo Bru (sègle XII) que a nòstra coneissença fasiá pas de vers ni mai de cançons. Es conegut per sas tensos e sobretot per son ensenhament ont dona de plan bons conselhs a una dama de sas coneissenças :

Cortesia es en guarnir

E en gent acuillir ;

Cortesia es d'onrar

E en gen parlar

Cortesia es en solatz

Merce a :

Glynnis M.Cropp, Le vocabulaire courtois de l'époque classique, Publication romanes et française, Librairie Droz, GENEVE, 1975.

Gérard Zuccheto, Terre des troubadours, les éditions de Paris, Max Chaleil, PARIS, 1996.

Régine Détambel,Grand ElucidaireLiterratures, Site internet, www.detambel.com/f/printLivre.php?livre_id=7918